Gốm và sứ thực chất là hai loại chất liệu khác nhau. Do chúng hay được trưng bày, gắn liền và được trưng bày cùng nên người ta quan niệm gọi là “gốm sứ” . Dưới đây hãy cùng Tiệm Gốm Hạnh Phúc đi tìm hiểu xem gốm và sứ khác nhau như thế nào nhé?
Định nghĩa gốm và sứ
Gốm
Gốm là một loại vật liệu được sản xuất từ đất sét và các khoáng chất khác, trải qua quá trình nung ở nhiệt độ cao. Gốm thường có độ porosity (độ thấm nước) cao, tức là dễ dàng hấp thụ nước và không khí. Do đó, gốm thường được sử dụng để tạo ra các sản phẩm như bát, đĩa, chén, và các đồ vật trang trí.
Sứ
Sứ cũng được làm từ đất sét, nhưng quá trình sản xuất của nó thường phức tạp hơn. Sứ được nung ở nhiệt độ cao hơn gốm, thường từ 1200°C đến 1400°C, dẫn đến việc tạo ra một vật liệu có độ bền cao, không thấm nước và rất mịn. Sứ thường được trang trí bằng các họa tiết tinh xảo và có độ bóng cao, làm cho nó trở thành lựa chọn phổ biến cho đồ dùng bàn ăn và trang trí.
Sự khác biệt giữa gốm và sứ
1. Chất liệu và quy trình sản xuất
- Nguyên liệu: Gốm chủ yếu được sản xuất từ đất sét, tro và các khoáng chất tự nhiên. Sứ thường được làm từ đất sét kaolin, feldspar và thạch anh, tạo ra một sản phẩm có cấu trúc tinh thể phức tạp hơn.
- Nhiệt độ nung: Gốm được nung ở nhiệt độ thấp hơn (khoảng 900°C đến 1100°C), trong khi sứ được nung ở nhiệt độ cao hơn (1200°C đến 1400°C). Điều này tạo ra sự khác biệt lớn về độ bền và tính chất của sản phẩm cuối cùng.
2. Đặc tính vật lý
- Độ bền: Sứ có độ bền cao hơn nhiều so với gốm. Nó có khả năng chịu va đập tốt hơn, không dễ bị nứt vỡ.
- Độ thấm nước: Gốm có độ porosity cao, dễ thấm nước, trong khi sứ gần như không thấm nước, giúp bảo quản thực phẩm tốt hơn và không bị ảnh hưởng bởi độ ẩm.
3. Hình thức và trang trí
- Bề mặt: Bề mặt sứ thường rất mịn và bóng, trong khi bề mặt gốm có thể thô ráp hơn. Điều này làm cho sứ thường được ưa chuộng hơn trong trang trí và đồ dùng bàn ăn.
- Họa tiết: Sứ thường có những họa tiết rất tinh xảo, thường được trang trí bằng màu sắc rực rỡ và độ chính xác cao, còn gốm thường có họa tiết đơn giản hơn.
4. Giá cả
- Chi phí: Sứ thường có giá thành cao hơn gốm do quy trình sản xuất phức tạp và tính chất vật lý ưu việt của nó. Gốm thường là lựa chọn kinh tế hơn cho nhiều gia đình.
Ứng dụng của gốm và sứ
Gốm
Gốm được sử dụng rộng rãi trong đời sống hàng ngày. Những sản phẩm như bát, đĩa, chén gốm thường được sử dụng trong các bữa ăn gia đình và các món ăn truyền thống. Ngoài ra, gốm cũng được dùng trong xây dựng và trang trí nội thất, như gạch, bình hoa và các tác phẩm nghệ thuật.
Sứ
Sứ thường được sử dụng trong các sản phẩm cao cấp hơn. Các bộ đồ ăn sứ thường được dùng trong nhà hàng, khách sạn, và các dịp lễ tết. Ngoài ra, sứ cũng được sử dụng trong sản xuất đồ trang trí, như tượng, bình và các sản phẩm nghệ thuật khác.
Ý nghĩa văn hóa
Gốm và sứ không chỉ là những vật dụng hàng ngày mà còn mang trong mình giá trị văn hóa sâu sắc. Gốm thể hiện sự chân thực, gần gũi của cuộc sống thường nhật, trong khi sứ lại mang đến vẻ đẹp tinh tế và sang trọng, phản ánh sự phát triển của nghệ thuật và kỹ thuật chế tác qua các thời kỳ.
Tóm lại, gốm và sứ là hai loại vật liệu có nhiều điểm khác biệt từ nguyên liệu, quy trình sản xuất đến ứng dụng và giá trị văn hóa. Hiểu rõ sự khác nhau giữa gốm và sứ sẽ giúp bạn có những lựa chọn hợp lý hơn trong việc sử dụng và trưng bày các sản phẩm gốm sứ. Dù là gốm hay sứ, mỗi loại đều mang lại những giá trị riêng, góp phần làm phong phú thêm đời sống văn hóa và nghệ thuật của con người.